Projekt „Invigorating Enlargement and Neighbourhood Policy for a Resilient Europe” (InvigoratEU) został zgłoszony do konkursu HORIZON-CL2-2023-DEMOCRACY-01. Celem jest analiza perspektyw rozszerzenia Unii Europejskiej (UE) w kontekście stanu integracji europejskiej oraz zagrożeń i wyzwań wywołanych głównie rosyjską agresją zbrojną na Ukrainę oraz napięciami w krajach sąsiedzkich UE. Współpracy z krajami wschodniego sąsiedztwa i Bałkanów Zachodnich będzie badana w odniesieniu do wzmocnienia polityki sąsiedztwa i perspektyw rozszerzenia. Nacisk zostanie położony na kluczowe zmienne odporności Europy na zaburzenia i kryzysy determinujące politykę sąsiedztwa oraz szanse dalszego rozszerzenia UE. Grupa badaczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego będzie prowadzić badania w ramach WP8: Bezpieczeństwo i obrona w sąsiedztwie UE. Partnerem jest Fiński Instytut Spraw Międzynarodowych. Koordynatorem tego pakietu badawczego jest prof. Artur Gruszczak, zaś wykonawcami są dr hab. Magdalena Góra, prof. UJ, dr hab. Joanna Dyduch, prof. UJ, dr hab. Piotr Bajor, prof. UJ, dr Agata Mazurkiewicz i dr Maciej Stępka. Całkowita wartość grantu wynosi 2 996 577 EUR, z czego na Uniwersytet Jagielloński przypada 86 500 EUR.

Projekt „EU Glocal Counter-Terrorism” (EU-GLOCTER) został rozstrzynięty w konkursie HORIZON-MSCA-2022-DN-01 na tworzenie sieci dla doktorantów sprzyjających ich mobilności w ramach konsorcjów. Uniwersytet Jagielloński jest partnerem w konsorcjum koordynowanym przez Dublin City University. Celem projektu jest utworzenie nowej zintegrowanej sieci partnerów publicznych i akademickich, która będzie szkolić doktorantów, korzystając z najnowocześniejszych zasobów w wiodących instytucjach badawczych i na uniwersytetach w całej UE i na świecie. W programie badawczym będą uczestniczyć  wiodących na świecie naukowcy w obszarze nauk społecznych (politologia, kryminologia, socjologia, nauki o bezpieczeństwie i prawo) w połączeniu z think tanks i partnerami gospodarczymi, łącząc badania podstawowe z praktyką w celu opracowania metodologii krytycznego myślenia i uczenia się opartego na poziomie wiążącym akademię z praktyką decydowania politycznego, w celu zastosowania jej do opracowania innowacyjnych metod zwalczania terroryzmu. Koordynatorem projektu z ramienia UJ jest prof. Artur Gruszczak. Całkowita wartość grantu wynosi 2 679 076 EUR, z czego na Uniwersytet Jagielloński przypada 226 512 EU.

Narodowe Centrum Nauki po przeprowadzeniu konkursu Preludium BIS 3 zakwalifikowało w 2023 r. do finansowania projekt badawczy pt.  Partycypacja obywatelska jako narzędzie wzmacniania demokracji (DEC-2022/47/O/HS5/02440). Projekt ten sytuujący się na pograniczu dyscyplin prawniczej, politologicznej i socjologicznej, umożliwi udzielenie odpowiedzi na cztery pytania badawcze. Po pierwsze, czy partycypacja obywatelska jest narzędziem wzmacniającym czy osłabiającym demokrację przedstawicielską i w jakim stopniu rozwój różnych form obywatelskiego decydowania o sprawach publicznych modyfikuje tradycyjny model systemu demokratycznego? Po drugie, czy stosowanie mechanizmów partycypacyjnych pomaga zapobiegać konfliktom między różnymi grupami społecznymi oraz między społeczeństwem a rządem, czy wręcz przeciwnie - generuje takie konflikty lub zwiększa ryzyko ich rozwoju? Po trzecie, czy partycypacja obywatelska wzmacnia zaufanie do instytucji publicznych, czy też jest wyrazem nieufności obywateli wobec rządzących? Po czwarte, czy prawo do partycypacji obywatelskiej jest prawem podstawowym, zakorzenionym w godności człowieka i czy jest wystarczająco chronione i gwarantowane przez regulacje konstytucyjne i międzynarodowe? Realizacja projektu została podzielona na trzy etapy. Pierwszy etap (teoretyczny) ma na celu rekonstrukcję filozoficznych i politycznych założeń partycypacji obywatelskiej oraz konfrontację tych założeń z założeniami leżącymi u podstaw idei demokracji. Drugi etap (normatywny) ma na celu porównanie sposobu uregulowania wybranych instytucji partycypacji obywatelskiej i prawa jednostki do decydowania o sprawach publicznych w prawie krajowym i międzynarodowym. Trzecim etapem (empirycznym) będzie porównanie praktyki funkcjonowania instytucji partycypacyjnych w różnych modelach społeczeństwa obywatelskiego. Pogłębione badania obejmą instytucje partycypacji obywatelskiej w Stanach Zjednoczonych Ameryki, Norwegii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, ale współpraca z ekspertami z czterech innych krajów, tj. Czech, Węgier, Słowacji i Francji, pozwoli na uwzględnienie szerszego kontekstu funkcjonowania instytucji partycypacyjnych, w tym specyfiki społeczeństw i krajów Europy Zachodniej oraz Europy Środkowo-Wschodniej. Badania uwzględnią także dopiero projektowane instytucje wykorzystujące nowoczesne technologie partycypacji obywatelskiej w tworzeniu i stosowaniu prawa. Projekt zakłada międzynarodową współpracę z sześcioma zagranicznymi ośrodkami badawczymi, w tym konsultacje z ekspertami naukowymi oraz praktykami reprezentującymi organizacje pozarządowe i instytucje publiczne działające w obszarze partycypacji obywatelskiej. Naukowcy z trzech ośrodków wybranych do współpracy międzynarodowej specjalizują się w badaniach nad partycypacją obywatelską, natomiast naukowcy z kolejnych trzech ośrodków specjalizują się w zagadnieniach związanych z demokracją, praworządnością i ochroną praw jednostki. Kierownikiem projektu jest prof. Monika Florczak-Wątor z Wydziału Prawa i Administracji UJ, a wykonawcą mgr Wojciech Firek, doktorant Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych UJ. Okres realizacji projektu 2023-2027, kwota: 440 181,00 zł.

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej w ramach trzeciej edycji programu „Dla Ukrainy” zakwalifikowała do finansowania projekt „Praworządność i niezależne sądownictwo: Najważniejsze wyzwania dla Ukrainy i Polski w kontekście integracji z Unią Europejską”. Celem tego projektu jest integracja polskiego I ukraińskiego środowiska naukowego wokół wspólnych wyzwań dotyczących konieczności przeprowadzenia reformy wymiaru sprawiedliwości obejmującej analogiczne instytucje, w tym Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy i Krajową Radę Sądownictwa. Wdrożenie reformy wymiaru sprawiedliwości i przywrócenie rządów prawa jest dla obu krajów warunkiem koniecznym ich przynależności do wspólnoty wolnych i demokratycznych członków Unii Europejskiej. Projekt za punkt wyjścia przyjmuje założenie, że istotne reformy polityczne muszą być poprzedzone rzetelną dyskusją naukową, która pozwoli na przygotowanie optymalnych ram koncepcyjnych. W realizację projektu zaangażowani zostaną przedstawiciele ukraińskiego i polskiego środowiska naukowego, a także prawnicy-praktycy (zwłaszcza sędziowie), przedstawiciele organizacji pozarządowych, decydenci polityczni i studenci prawa. Planowane aktywności obejmują organizację cyklu polsko-ukraińskich seminariów naukowych I wykładów gościnnych oraz konferencję międzynarodową. Zainicjowana zostanie również współpraca badawcza polskich i ukraińskich studentów, którzy pod opieką doświadczonych naukowców z obu krajów będą przygotowywać swoje pierwsze teksty naukowe i wystąpienia konferencyjne. Efektem realizacji projektu będą m.in. publikacje naukowe i konkretne rekomendacje dla decydentów politycznych obu krajów. Kierowniczkami projektu są badaczki FDL – prof. Monika Florczak-Wątor i prof. Kristina Trykhlib z Narodowego Uniwersytetu Prawniczego im. Jarosława Mądrego w Charkowie. Okres realizacji projektu 1.09.2023-31.08.2024, kwota finansowania: 268.800 zł.